Een veilige werkomgeving met een machine RI&E
Een veilige werkomgeving is cruciaal, zeker als er met machines gewerkt wordt. Om te zorgen dat de machineveiligheid gewaarborgd wordt is er een machine RI&E waarvan verwacht wordt dat u zich daar als bedrijf of organisatie naar conformeert. In deze blog gaan we dieper in op de machineveiligheid en de machine RI&E en waarom dit meer is dan een wettelijke verplichting.
Machineveiligheid uitgelegd
Machineveiligheid is van cruciaal belang voor zowel de werknemers als de werkgevers. Het gaat hierbij om het beoordelen, uitsluiten en beheersen van risico’s die kunnen optreden bij het gebruik van machines. Deze factor van veiligheid speelt niet alleen een rol tijdens het gebruik van machines, maar ook bij het ontwerp en het onderhoud ervan.
Het ontwerp van machines
Het begint allemaal bij het ontwerp van de machines zelf. De veiligheid van een machine wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder het ontwerp, de materiaalkeuze, het productieproces en de functie. De fabrikant heeft hierin een cruciale verantwoordelijkheid. Alle machines die voor het eerst binnen de EU worden gebruikt, moeten voorzien zijn van een CE-markering. Dit betekent dat deze machines niet meer onderzocht hoeven worden op alle technische eisen. Wel moet er een RI&E worden uitgevoerd die specifiek gericht is op het veilige gebruik van de machine op de werkplek.
Het is de plicht van de fabrikant om mogelijke risico’s zoveel mogelijk te beperken. Wanneer een werkgever een machine in gebruik neemt, moet de veiligheid gedurende de gehele levensduur van de machine gewaarborgd blijven, zoals oorspronkelijk beoogd door de fabrikant.
Voorkomen van ongelukken tijdens het gebruik
Het veilige gebruik van machines is niet alleen afhankelijk van het ontwerp, maar ook van de manier waarop ze worden gebruikt en onderhouden. Machines vertonen slijtage, kunnen beschadigd raken en verouderen na verloop van tijd, wat kan leiden tot risico’s. Het voorkomen van ongelukken vereist:
- Het inventariseren en evalueren van de risico’s verbonden aan het gebruik van de machine via een RI&E.
- Periodieke inspectie en keuring van de machine tijdens gebruik.
- Grondig onderhoud, dat zorgvuldig wordt bijgehouden in een onderhoudsboek.
- Effectieve instructies voor werknemers over hoe ze de machine veilig moeten gebruiken.
Onderhoud van machines
Goed onderhoud van machines draagt aanzienlijk bij aan hun veiligheid. Dit omvat preventief onderhoud om defecten te voorkomen en curatief onderhoud om bestaande gebreken te herstellen.
Machine RI&E: meer dan alleen een wettelijke verplichting
In de Europese Gemeenschap moeten sinds 1 januari 1995 alle machines die voor het eerst in gebruik worden genomen, voldoen aan de voorschriften van de machinerichtlijn. Voor machines die vóór deze datum in gebruik waren, geldt deze eis niet, maar ze moeten wel voldoen aan de Richtlijn Arbeidsmiddelen volgens de Arbowet. Bij deze oudere machines moet de werkgever zelf beoordelen welke veiligheidsmaatregelen nodig zijn, op basis van de risico’s, geldende richtlijnen, technologische stand van zaken en economische haalbaarheid.
Een machine-RI&E is wettelijk verplicht voor alle arbeidsmiddelen. Het niet uitvoeren van deze inventarisatie kan leiden tot boetes van de arbeidsinspectie en aansprakelijkheid bij bedrijfsongevallen. Als een medewerker ernstig letsel oploopt als gevolg van een machinegebrek, is de werkgever volledig aansprakelijk.
Uitvoering van de machine RI&E
Tijdens de uitvoering van de machine RI&E, worden de risico’s met betrekking tot veilig en gezond werken met de arbeidsmiddelen in kaart gebracht en beoordeeld. Na deze inventarisatie wordt bepaald welke maatregelen moeten worden genomen om veilig en gezond gebruik van de arbeidsmiddelen te waarborgen.
Elke machine ondergaat een grondige controle conform de NEN en ISO 12100 om te verifiëren of:
- Deze is voorzien van een CE-markering.
- De gebruiksaanwijzing nog aanwezig en actueel is.
- Jaarlijks een keuring heeft plaatsgevonden.
- De visuele staat van de machine in goede conditie verkeert.
- De veiligheidsvoorzieningen op de juiste locaties zijn geïnstalleerd en correct functioneren.
- Er geen gevaar bestaat voor contact met draaiende delen.
- De noodstop op de juiste plek is geïnstalleerd en operationeel is.
- Medewerkers de nodige opleiding en instructies hebben ontvangen.
Zodra de risico’s zijn vastgesteld, stelt de kerndeskundige samen met de directie verbetermaatregelen voor en wordt er een tijdschema opgesteld voor de implementatie ervan.
NEN en ISO 12100
NEN-EN-ISO 12100 is een belangrijke norm op het gebied van machineveiligheid. Deze norm, getiteld “Veiligheid van machines – Basisbegrippen voor ontwerp – Risicobeoordeling en risicoreductie,” biedt gedetailleerde richtlijnen voor het veilig ontwerpen van machines en het beoordelen van de bijbehorende risico’s. Het legt de basisbeginselen vast voor het minimaliseren van risico’s tijdens het hele levenscyclusproces van een machine, van ontwerp tot gebruik en onderhoud.
Schonewille Organisatieadvies voor uw machineveiligheid
Schonewille Organisatieadvies staat klaar om organisaties te ondersteunen bij het waarborgen van machineveiligheid en het uitvoeren van een grondige machine RI&E. Wij zorgen ervoor dat machines aan alle geldende normen en voorschriften voldoen en dat de risico’s adequaat worden beheerst. Wij helpen organisaties om een veilige werkomgeving te creëren en wettelijke verplichtingen na te komen. Neem vandaag nog contact met ons op voor meer informatie en deskundig advies. Veiligheid staat voorop!
Veelgestelde vragen
Ja, een Machine RI&E (Risico-inventarisatie en -evaluatie) is verplicht volgens de Arbowet. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat zij de risico’s geassocieerd met het gebruik van machines identificeren, evalueren en beheersen om de veiligheid van hun werknemers te waarborgen en wettelijke vereisten na te leven.
Als een bedrijf geen Machine RI&E uitvoert, kan dit ernstige gevolgen hebben. Ten eerste riskeert het bedrijf boetes van de arbeidsinspectie, die kunnen oplopen tot € 900 per machine. Bovendien kan het bedrijf volledig aansprakelijk worden gesteld voor letsel aan werknemers als gevolg van machinegebreken, wat tot hoge schadeclaims kan leiden. Verzekeringen kunnen mogelijk weigeren uit te keren als de werkgever nalatig is geweest. Het ontbreken van een Machine RI&E kan dus zowel financiële als juridische consequenties hebben en de veiligheid van werknemers in gevaar brengen.
Een Machine RI&E moet worden uitgevoerd wanneer een nieuwe machine voor het eerst in gebruik wordt genomen binnen de EU. Ook voor machines die vóór 1995 in gebruik zijn genomen, is een Machine RI&E verplicht volgens de Arbowet. Een Machine RI&E moet op jaarbasis worden uitgevoerd voor alle machines die in gebruik zijn.
Hoe verschilt een Machine RI&E van andere RI&E’s?
Een Machine RI&E verschilt van andere RI&E’s doordat het specifiek gericht is op de veiligheid en gezondheid met betrekking tot machines en arbeidsmiddelen. Andere RI&E’s richten zich mogelijk op bredere aspecten van de werkomgeving. Een Machine RI&E is specifiek toegespitst op de identificatie en evaluatie van risico’s die gepaard gaan met het gebruik van machines, waardoor deze meer gedetailleerde en machine-specifieke maatregelen en beoordelingen omvat.
